در آستانه برگزاری بیست و یکمین همایش کشوری آموزش پزشکی، سیزدهمین جشنواره کشوری شهید مطهری و دومین جشنواره دانشجویی ایده های نوآورانه در آموزش علوم پزشکی، سمیناری سراسری و مجازی به منظور بررسی فرصت ها و چالش های اموزش علوم پزشکی در هنگامه بحران کرونا و تبادل تجربیات در مورد اقدامات انجام شده در این زمینه در تاریخ 1399/4/12 برگزار گردید.
به گزارش مرکز ملی تحقیقات راهبردی آموزش پزشکی، در این سمینار جناب اقای دکتر حقدوست معاون محترم آموزش وزارت بهداشت و جناب آقای دکتر شهرام یزدانی رئیس محترم مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی وزارت بهداشت به ایراد سخنرانی پرداختند. در ادامه توجه شما را به نکات مهم این سخنرانی ها معطوف می نماییم.
دکتر حقدوست در سخنرانی خود فرمودند:
" حرکت به سمت آموزش مجازی از سال ها قبل وجود داشته است، اما در این زمان، به دلیل بحران کرونا لزوم گستردگی آن در همه سطوح آموزشی بیش ار پیش آشکار گردید و سرعت بیشتری یافت. در عرصه اموزش اتفاقاتی که در مدت سه تا چهار سال می خواست رخ دهد در عرض چند ماه رخ داد. ولی باید این وضعیت ها را مدیریت کنیم و اجازه ندهیم همه چیز بر اساس جبر بر ما تحمیل شود"
ایشان در ادامه به دو موضوع اشاره کردند: " نخست انکه توجه داشته باشیم که همانطور که تغییرات تکنولوژیکی رو به گسترش است آیا توانسته ایم زبان، فرهنگ، توانمندی و ...در استفاده از این ابزارها را افزایش دهیم؟ امروزه ابزارهای تکنولوژی روز به روز پیچیده تر و تخصصی تر می شود و ما به عنوان فرادهنده و فراگیرندگان آموزشی، باید بتوانیم دانش خود را نسبت به نحوه کار با آنها افزایش دهیم (سواد رسانه ای) تا به صورت بهینه از این ابزارها استفاده کنیم..."
ایشان سپس به دو نگرانی و دغدغه در این زمینه اشاره فرمودند: 1- مفهوم در محضر استاد بودن: یعنی اگر چه آموزش از راه دور است اما باید به شکلی عمل شود که دانشجو احساس کند در محضر استاد است. در کلاس درس، حضور دانشجو در برابر استاد باعث هماهنگی و رعایت ارزش های دو طرف می گردد و در آموزش مجازی بایستی حرکاتی مثل ارزش های نا نوشته یا نوشته مورد توجه قرار گیرد. باید بتوانیم به خوبی فضای گفتمانی صحیح در آموزش حضوری را در فضای مجازی نیز پیاده کنیم. نباید کلاسی بی روح ایجاد کنیم بلکه باید کاری کرد که دانشجو در این فضا فعالانه عمل کند. باید بتوانی فضایی ایجاد کنیم که دانشجو ضمن یادگیری از استاد، نسبت به یادگیری از همکلاسی ها و همتایان خود (Peer-education) نیز مشتاق گردد. 2- تفاوت مهارت ها و توقعات بین فرادهنده و فراگیرنده: در این مورد تفاوت و شکاف بین نسلی باید به حداقل برسد. حتی دانشجویان سال بالاتر نسبت به دانشجویان سال پایین تر توانمندی هایی دارند که بایستی تلاش شود تفاوت این توانمندی ها به حداقل برسد و فضای گفتمانی یکسانی برقرار گردد.
ایشان در خاتمه سخنان خود فرمودند: " برای استفاده از این امکانات وسیع باید اجزاء مختلفی کنار هم قرار گیرد. لذا داشتن برنامه و نقشه راهی که بتواند رشد متوازن در این اجزاء را ایجاد کنیم مهم است. تقویت نرم افزا ها و سخت افزار ها باید به یک نسبت باشد، کوریکولوم ها به روز شوند، قابلیت در سیستم های مجازی و IT روز به روز در حال ارتقاء است، و ... . از این مسیر است که بستر عدالت آموزشی نیز فراهم می گردد."
در این سمینار مجازی آقای دکتر شهرام یزدانی نیز بیاناتی مطرح فرمودند:
ایشان طرح توسعه دانشگاه ها (Plan of Academic development) را مورد توجه قرار داده و ضمن تشریح اجزاء این پلن فرمودند:
" باید از پلن توسعه دانشگاهی استفاده کنیم تا مسیر رشد به سمت ایده ال را پیدا نماییم. گاهی اوقات در ارکان اکادمیک ما، نقاط ضعفی وجود دارد که باید آنها را بشناسیم یعنی می خواهیم دره های پلن خود را پر کنیم و به حداقل های کیفیت برسیم پس باید نقاط ضعف را بشناسیم. برخی مواقع حداقل های محیطی و شرایط فراهم است اینجا زمانی است که می خواهیم با ارتقاء کیفیت مداوم خود را بالاتر بکشیم. در برخی مواقع در دانشگاه ها نقاط قوت باز و مشهودی موجود است یعنی نقطه قوت شناسایی شده ای داریم و می خواهیم آن را ارتقاء دهیم که باید تمرکز بر آن کنیم و مزیت های رقابتی خود را بهبود ببخشیم. گاهی وقت ها هم نقطه قوت خاصی نداریم اما در بیرون نیاز خاصی وجود دارد و اگر روی آن تمرکز کنیم می توانیم خیلی سریع جایگاه رفیعی برای خود بسازیم. یعنی رقیب وجود ندارد ولی تقاضایی وجود دارد"
ایشان در ادامه فرمودند: " در بخش های چهارگانه پلن فوق، بر دو بخش اول در کشور ما بزرگانی کار کرده و روی آن تمرکز شده است ولی بر بخش های سوم و چهارم به گونه ای که لازم بوده است تمرکز نشده است ولی در ادبیات اخیر توسعه کشور جایگاه مهمی پیدا کرده است. اشاره به بحث مرجعیت علمی نیز در همین راستا صورت پذیرفته است که به نوعی قدرت نرم است" .
ایشان سپس با تشریح رویکردها به بحث مرجعیت علمی فرمودند: " دیدگاه ما در حال حاضر به مرجعیت علمی یک سازه انتزاعی چند لایه است. یعنی کشورهایی که مرجع می شوند باید در همه سطوح از زیربنای فلسفی گرفته تا تولیت، در دنیا نقش آفرینی داشته باشند. اما این حرکت حتما" باید با شناسایی و تمرکز بر مزیت رقابتی علمی باشد که اگر در دانشگاهی شناسایی شود باعث برتری علمی آن دانشگاه نسبت به دانشگاه های دیگر خواهد شد.... ایشان در ادامه به راهبردهای طی این مسیر به سمت دستیابی یک دانشگاه به مرجعیت علمی اشاره فرمودند"
در ادامه این سمینار، مباحث در قالب دو پانل تخصصی با عناوین: 1- آموزش علوم پزشکی در دوران کرونا: فرصت ها و تهدیدها و 2- تجربیات دانشگاه های علوم پزشکی در زمینه مدیریت چالش های آموزشی ناشی از همه گیری کرونا، ادامه یافت.
شایان ذکر است که این سمینار به صورت کاملا" مجازی برگزار گردید و هر یک از شرکت کنندگان به صورت مستقل وارد تالار مجازی سمینار شده بودند.
