به گزارش روابط عمومی مرکز ملی تحقیقات راهبردی آموزش پزشکی پس از جلسات متعددی که نصر در ماه های اخیر با مسئولین دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت متبوع تشکیل داده بود، به منظور هماهنگی و همکاری های منسجم تر بین مدیران این دو نهاد علمی و انجمن طب سنتی وزارت بهداشت، در روز یک شنبه 4 / 1400/7 جلسه ای مشترک برگزار شد. در این جلسه مدیران نصر و دفتر طب ایرانی و مکمل و انجمن طب سنتی ایران به بیان نقطه نظرات خود در مورد چگونگی افزایش استفاده از ظرفیت های علمی یکدیگر پرداختند و مقرر شد تا برنامه ریزی برای رسیدن به تفاهم نامه ای مشترک ادامه یابد.
ضرورت استفاده از ظرفیت علمی نصر و دفتر طب ایرانی و مکمل
دکتر شهرام یزدانی معاون پژوهشی مرکز ملی تحقیقات راهبردی آموزش پزشکی در بخشی از سخنان خود فرمودند:
" برای طب مکمل، طب جایگزین و طب سنتی به عنوان یک حوزه علمی در دنیا ظرفیت بالایی دیده و شناخته شده است؛ و البته در همه دنیا نیز با چالش هایی همراه است. در پی جلسات متعدد دریافتیم که ظرفیت بالای همکاری بین نصر، دفتر طب ایرانی و مکمل و انجمن علمی طب سنتی ایران وجود دارد و برای ترسیم خطوط همکاری به توافقی اولیه رسیدیم". دکتر یزدانی در ادامه به نمونه همکاری های پیش بینی شده اشاره فرمودند. از جمله: اعطای گرنت های حمایتی ویژه در زمینه طب سنتی به برنامه هایی که همراستایی با حوزه های تمایز رسالت دانشگاه ها دارند، اضافه شدن پیوست طب ایرانی در تفاهم نامه های نصر و دانشگاه ها، حمایت از پایان نامه های مصوب مرتبط این حوزه، شفاف سازی فلسفه علم حوزه طب سنتی، شفاف سازی و تدوین ارکان سیستمیک ارائه خدمات طب سنتی (شامل سیاستگذاری ها، تولیت، تامین تخصیص مالی و نحوه ارائه خدمات و...)، فعال سازی جامعه دانشگاهی در انجام پژوهش های مرتبط با طب سنتی بگونه ای که مداخلات درمانی طب سنتی به کمک طب رایج آمده و با کد های علمی منتشر شود، تدوین راهنماهای درمانی با همکاری معاونت درمان وزارت متنبوع و .... و اظهار امیدواری نمودند که حرکت شروع شده با قوت و بسیار نظام مند ادامه یابد.
دستور کار، ماموریت محور کردن دانشکده های طب سنتی
سرکار خانم دکتر حسینی یکتا مدیر کل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت نیز در سخنان خود اظهار نمودند:
" این جلسات با هدف ارتقاء سطح آموزش و مباحث مرتبط با طب ایرانی و مکمل تشکیل می شود. طب ایرانی به دهه دوم دانشگاهی شدن وارد می شود و باید از دوره مهجوریت عبور کرده و به دوره مستند به شواهد شدن آموزه های طب ایرانی برسیم. در این مسیر باید علاوه بر سختی راه، به حواشی مرتبط هم توجه کنیم. دانشکده های طب سنتی در دهه اول عمر خود به مبانی طب سنتی و انجام تحقیقات بر اساس علاقمندی و شرایط و امکاناتی که برایشان فراهم بود پرداخته اند. در این دوره بحث هایی در خصوص اقدامات آموزشی طب سنتی نیز صورت پذیرفته است. امروزه حدود 3000 مقاله در پایگاه اسکوپوس منتشر شده است که بر گرفته از تحقیقات انجام شده در دانشکده های طب سنتی است و با افلیشین دانشکده ها قابل دسترسی هستند. رسیدن به مقام پنجم تولید علم در طب سنتی و گیاهان دارویی بر اساس مجله فارماکولوزی در ده سال گذشته نمایانگرتلاش دانشگاه های علوم پزشکی، دانشکده های طب سنتی و مراکز تحقیقاتی مرتبط با این علم می باشد. اما در دهه دوم بحث ماموریت محور کردن دانشگاه های علوم پزشکی و دانشکده های طب سنتی در حوزه طب سنتی در دستور کار قرار دارد. در پروژه حرکت به سمت مرجعیت علمی نصر و نقشه عملیاتی که نصر تدوین نموده است، با توجه به ظرفیت هایی که در دانشگاه های علوم پزشکی در طب رایج وجود دارد، در برخی دانشگاه ها ماموریت طب سنتی هم به عنوان یکی از رشته های موجود دیده شده است. ما نیز با توجه به پتانسیل دانشکده ها و گروه های اموزشی، اعضاء هیات علمی و علاقمندیهای ایشان که در این حوزه ها وجود دارد و فعالیت می کنند، نقشه ماموریت محوری دانشگاه ها و دانشکده هایی که این رشته را دارند و اعضاء هیات علمی آنجا علاقمندی به مباحث طب سنتی دارند تدوین شده است. لذا با در نظر گرفتن ماموریتی که این دفتر به دانشگاه ها واگذار کرده است، مقرر است تا در 5 سال آینده در برخی از موضوعات این نقشه، مسیر مستند به شواهد شدن آموزه های طب ایرانی را تسریع بخشیم. در این مسیر در حوزه های آموزشی و الگوهای آموزشی که در این حوزه در حال رقم خوردن است، خواهان حمایت و تجربه و هدایتهای نصر هستیم. تلاش می کنیم که بعداز 5 سال در موضوعات مختلف محتواهای مستند به شواهدی داشته باشیم که هم در اصلاح سبک زندگی و هم در تدوین راهنماهای بالینی مختلف، موفق عمل کرده باشیم".
ضرورت رواج گفتمان علمی در حوزه طب سنتی
جناب آقای دکتر حقدوست رئیس مرکز ملی تحقیقات راهبردی آموزش پزشکی نیز در بخشی از سخنان خود فرمودند:
" امید است با این نشست ها و جلسات، مسیر صحیح علمی و واقعی بنا نهاده شود که در درجه اول نفع مردم در نظر گرفته شود. هر یک از دو نهاد علمی نصر و دفتر طب ایرانی و مکمل وظایف خاصی دارند اما تلاش شود تا همپوشانی وظایف در دفتر طب ایرانی و نصر استخراج شود و بر مبنای آنها تفاهم نامه ای دقیق و جدی تدوین که در ذیل آن قراردادهایی منعقد گردد و حتما" به نتیجه نهایی مطابق با اهداف بیانجامد. نقشه مرجعیت علمی که در دانشگاه ها در حال اجرا است و مصوبات هیات امنا دانشگاه ها را به همراه دارد یکی از نقاط مشترک این دو نهاد علمی است که با ورود مفاهیم منطقه محوری و آمایش سرزمین می توانیم به زبانی مشترک برسیم و حرکت نماییم... مطالعات کتاب شناختی و مرجع شناسی نیز بسیار مهم است که در راستای اهداف نصر و مورد علاقه هر دو نهاد علمی نیز هست... تلاش شود تا ترمینولوژی ها و مفاهیم علمی در این حوزه وارد شود... همچنین به روش شناسی پژوهش در طب ایرانی و سطح هر یک از شواهد (level of evidence) ها توجه شود، این سطوح به دقت کد گذاری و در عرصه های بین المللی ثبت و ضبط شود تا گفتمان ها در این حوزه به سمت علمی تر شدن، سوق یابند... و همچنین سطح شواهد را بومی سازی نماییم... به این نکته که طب ایرانی چگونه به صورتی نظام مند در نظام ارائه خدمت و هر یک از سطوح آن باید وارد شود نیز توجه گردد". دکتر حقدوست در انتها برای عملیاتی شدن تصمیمات در این نشست ها فرمودند: تلاش نمایید تا مشارکت نهادهای مرتبط در این زمینه جلب شود و از هر نهاد یک نماینده تعیین تا با همفکری هم برنامه ها تا پایان سال عملیاتی شده ونظارت کافی بر فرآیندهای همکاری صورت پذیرد".
مشارکت دانشگاه های علوم پزشکی کشور در تدوین برنامه عملیاتی طب ایرانی و مکمل
در این جلسه، زوایای برنامه عملیاتی طب ایرانی و نقشه اولیه ماموریت مداری دفتر طب ایرانی و مکمل تشریح گردید. این نقشه در مرحله اول بر مبنای کتاب های سبز و زرد مرجعیت علمی وپیشنهادات نصر و مصوبات دانشگاه ها در حوزه طب سنتی استخراج شده است. در مرحله بعد نیازمندی هایی که دفتر طب ایرانی بر اساس اولویت های مورد نظر دارد طی جلساتی با دانشگاه ها در میان گذاشته شد و این نقشه تکمیل گردید. جداول این نقشه در چهار حوزه آموزش، پژوهش، خدمات بهداشتی- درمانی و فرهنگی- اجتماعی تدوین گردیده که مسیر ارتقاء، تماما" بر اساس موضوعات مورد علاقه دانشگاه ها پیش بینی شده است. در بخش تغییرات کیفی آموزش بحث توانمند سازی اساتید و دانشجویان، آموزش عموم مردم به صورت کلیپ های آموزشی و ... به چشم می خورد. در بخش فعالیت های پژوهشی این برنامه، جمع آوری تمامی مقالات انتشار یافته و انجام پژوهش های آتی در حوزه هایی که خلاء پژوهشی وجود دارد، سطح کمی و کیفی مقالات و علاقمندی اعضاء هیات علمی در هر دانشگاه، همکاریهای بین المللی، انجام پروژه های مشترک، عقد تفاهم نامه های مشترک، برگزاری کنگره های ملی مشترک، فعالیت در مراکز رشد و ... مد نظر می باشد. تدوین شاخص های مدل درمانی بر اساس طب ایرانی، هزینه اثر بخشی هر یک از مداخلات نیز در نظر گرفته شده است. در حوزه بهداشتی - درمانی: توسعه سلامتکده ها، فراهم آوری خدمات مشاوره ای حضوری و آنلاین، افزایش کمیت ارائه خدمات با همکاری دانشجویان، افزایش کیفیت و رضایتمندی از خدمات و مشاوره های این مراکز به صورت نظر سنجی از مراجعین و ... پیش بینی شده است. در بحث ارائه خدمات فرهنگی-اجتماعی: تقویت محتواهای رسانه ها، فضاهای مجازی با کمک اعضاء هیات علمی، ارتباط با سازمانها و نهاد ها و سازمان های مردم نهاد متعدد، تولید محتواهای مشترک با سمن ها، شهرداری ها، و ... پیش بینی شده است. در این نقشه برای هر یک از موارد فوق درصد انتظار و پیشرفت برنامه ذکر شده است.
همچنین در این جلسه موارد زیر مورد توجه قرار گرفت:
• توجه به ماموریت های ویژه واگذار شده به کلان مناطق از طریق معاونت آموزشی مثل توجه به بحث گیاهان دارویی
• کاهش واگرایی پژوهشی متخصصان طب نوین و طب سنتی با انجام همکاریهای علمی مشترک و دریافت حمایت از نصر
• لزوم ساماندهی برنامه محورطب سنتی، مبتنی بر شواهد علمی صحیح و قابل قبول در محافل علمی
• همکاری مستمر سه ضلع نصر، دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت متبوع و انجمن طب سنتی ایران در قالب یک تشکل حقوقی
• استفاده از توان سه مجموعه فوق و نهادهای مرتبط برای رسیدن به مرجعیت علمی در حوزه طب ایرانی
• جلب همراهی وزارت بهداشت وسایر وزارتخانه ها و سازمان ها و تامین بودجه مورد نیاز
